Dwudziesta fonografia na świecie

Należę do pokolenia, które pamięta, że zagranicznych premier płytowych można było posłuchać – na co najmniej dziwnych zasadach – tylko z radia, ponieważ albumy światowych gwiazd były rarytasem i mogli na nie liczyć wyjątkowi krezusi bądź mający krewnych na Zachodzie. Z poświęceniem można było je kupić na giełdach płytowych w cenie kilkunastokrotnie wyższej niż polskie. To była spora część ówczesnej pensji.

Po 1989 r. polska fonografia rozkwitła, lecz w bardzo swojskiej formie: na ulicach wprost z łóżek-polówek sprzedawano pirackie wersje kaset, a potem CD, z czego zrodziły się fortuny, lecz z pewnością nie artystów i legalnych wydawców.

Miałem okazję jako pierwszy rozmawiać z profesorem Janem Błeszyńskim, autorem ustawy o prawie autorskim przyjętej w lutym 1994., o tym, jakie będą koszty jej wprowadzenia związane m. in. z opłatami licencyjnymi za to, co było wcześniej „za darmo”, a de facto kradzione.

Zdecydowało przede wszystkim to, że o wiele drożej kosztowałoby nas wprowadzenie sankcji przez Stany Zjednoczone. Polska gospodarka rozwijała się, potrzebowała inwestycji, tymczasem dla Amerykanów, dla których własności intelektualne są jednym z największych narodowych biznesów, piractwo w Polsce było nie do przyjęcia. Jako piraci na pewno nie weszlibyśmy do NATO.

Minęły prawie trzy dekady, a narzekanie na to, że światowe koncerny wypompują z Polski wszystkie pieniądze zarabiane na sprzedaży nagrań, okazało się demagogią. W ubiegłym roku na 10 najlepiej sprzedających się albumów aż 9 to płyty polskich artystów, w dużej części wydających nagrania w krajowych firmach. W tym zestawie znalazły się aż 4 albumy sanah, „Lata Dwudzieste” Dawida Podsiadło (2. miejsce), „Męskie Granie Orkiestra 2021” (4. miejsce). Światowy gwiazdor Harry Styles znalazł się dopiero na pozycji nr 10.

W streamingu także dominuje polska muzyka. Wciąż ok. 80 proc. z setki najpopularniejszych utworów to piosenki krajowych artystów. W pierwszej dziesiątce największych hitów w Spotify aż 9 to utwory polskich artystów, w tym: White 2115, sanah, Mata, SB Maffija, Oki, Young Igi, Bedoes 2115, Malik Montana, Żabson, Kukon.

Tylko w rozgłośniach radiowych dominowali artyści zagraniczni, jednak podium otwiera sanah, a w pierwszej piątce najpopularniejszych znalazł się także Dawid Podsiadło.

Efekt jest taki, że polska fonografia po raz pierwszy w historii znalazła się w pierwszej globalnej dwudziestce. Na miejscu dwudziestym, ale jeśli będziemy na polski rynek muzyczny chuchać i dmuchać – nasza fonografia nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa. Dlatego jest co świętować.

Pamiętajmy: 1 października Dniem Polskiej Muzyki. Tak może być każdego dnia.