Co to jest endemia? Jako jeden z pierwszych dziennikarzy w Polsce pisałem o niej na liberfor.com i na łamach Rzeczpospolitej, kiedy nadeszły pierwsze informacje z Afryki o pojawieniu się wysoce zakaźnego, zmutowanego wariantu koronawirusa SARS-CoV-2.
Wbrew temu co można usłyszeć w mediach, endemia wcale nie oznacza końca występowania choroby na danym obszarze. Wręcz przeciwnie, jest stałym, choć utrzymującym się na tym samym poziomie ilościowym, występowaniem choroby zakaźnej w określonej populacji. My natomiast mamy nadzieję, że może uda nam się wejść w fazę eradykacji, czyli całkowitego zwalczenia COVID-19. Część naukowców uważa, że wirus SARS-CoV-2 wyczerpał swoje zdolności mutacyjne. Zwiększając zakaźność, stał się jednocześnie łagodniejszy, co oznacza, że jest „gotów” zawrzeć z nami rozejm i wejść w pewien rodzaj „symbiozy”.
Dlatego Hans Kluge, dyrektor regionalny Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na Europę uważa, że „to prawdopodobne, że Europa zmierza w kierunku pokonania pandemii". Dodał jednak, że nadal konieczne jest zachowanie ostrożności ze względu na dużą zdolność tego wirusa do mutacji.
Innego zdania są niektórzy wirusolodzy europejscy. Naukowcy z Duńskiej Agencji Kontroli Chorób Zakaźnych uważają, że epidemia koronawirusa skończy się w Danii już za kilka tygodni. To stanowisko popiera wiele poważnych ośrodków badawczych na świecie. Duńczycy są przekonani, że wkrótce osiągną odporność zbiorową wynikającą z wysokiej liczby zachorowań na COVID-19 wywołanych omikronem i z dużej liczby szczepień.
Decyzja o całkowitym zniesieniu obostrzeń została paradoksalnie podjęta przez rząd Mette Frederiksen około 25 stycznia, kiedy w Danii odnotowano ponad 45 tysięcy zachorowań na COVID-19. To był dzienny rekord zakażeń od początku pandemii. Jednak łagodny przebieg choroby wywołanej wariantem omikron i stosunkowo niska liczba hospitalizacji i zgonów dają nadzieję, że ostatnia fala pandemii zadziała lepiej niż program szczepień. Tę opinię podzielają rządy Wielkiej Brytanii, Włoch i Austrii. W Anglii (rząd brytyjski może regulować politykę zdrowotną tylko w tej części Zjednoczonego Królestwa) odważnie znosi się obostrzenia pandemiczne. Nie obowiązują tam już certyfikaty covidowe, a noszenie maseczek jest jedynie zalecane, mimo że tylko dzisiaj (1 luty 2022 r.) aż 103 tys. osób otrzymało pozytywne wyniki testów covidowych. Warto przy tym zaznaczyć, że zmarło 1087 osób. To nieporównywalnie mniej niż przy niższej liczby zachorowań w czasie fali spowodowanej wariantem Delta. U większości osób, które niedawno zachorowały na COVID-19 w wyniku zarażenia wariantem omikron SARS-CoV-2, wystąpiły krótkoterminowe objawy o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu, nie wymagające hospitalizacji.
Ciekawym przypadkiem jest Szwecja, gdzie już w październiku zeszłego roku zniesiono wszystkie obostrzenia pandemiczne. Łącznie w tym kraju zachorowało 2,18 mln osób, a ponad 16 tysięcy przegrało walkę z chorobą. Dla porównania w Polsce na 4,89 mln zakażonych walkę z chorobą przegrało aż 105 tysięcy osób.
Czy to oznacza, że szwedzki model był lepszy? Liczby nie kłamią. Na pewno w porównaniu do polskich rozwiązań okazał się ostatecznie skuteczniejszy. Ale wielu przeciwników tego rozwiązania powie, że Szwedzi liczniej się szczepili i byli bardziej zdyscyplinowani. Zwolennicy obostrzeń wskazują jako wzór walki z pandemią Australię, gdzie na ponad 2,5 miliona zakażonych zmarło „tylko” 3975 osób. Bez wątpienia rozwiązanie australijskie byłoby wzorcowe, gdyby nie specyfika tego kraju. W większości bezludny kontynent łatwiej odciąć od świata niż kraj lądowy w geograficznym środku Europy. Nikt nie bierze też pod uwagę poważnych skutków społecznych i liczby nadmiarowych zgonów spowodowanych lock downem. Na czas pandemii Australia zamieniła się w kraj wysoce restrykcyjny, a to budzi niepokój obrońców praw człowieka.
