Ponieważ w świecie prawnym każde słowo, a czasem nawet każda litera lub znak interpunkcyjny ma znaczenie, to zamiana określenia „reparacje” na „odszkodowania” również niesie za sobą doniosłe konsekwencje. Rząd zapewnia, że manewr ten wyjdzie z korzyścią dla Polski, gdyż pojęcie odszkodowań ma szerszy charakter i obejmuje zarówno reparacje w rozumieniu prawnomiędzynarodowym, jak i pozostałe, wymienione w piśmie roszczenia.
A jest ich wcale niemało. Reasumując, Polska żąda od Republiki Federalnej Niemiec odszkodowania za straty materialne oraz niematerialne w wysokości 6 bilionów 220 miliardów 609 milionów złotych, zrekompensowania ofiarom agresji i okupacji niemieckiej oraz ich rodzinom wyrządzonym im szkód i krzywd, a także systemowych działań mających na celu zwrot zagrabionych z Polski i w trakcie działań wojennych dóbr kultury, które znajdują się obecnie w Niemczech. W nocie zaapelowano również do Niemców o uregulowanie „należności wynikającej z rabunkowej działalności” Kas Kredytowych Rzeszy (działającej na terenach okupowanych instytucji współfinansującej działania wojenne) oraz Banku Emisyjnego w Polsce (instytucji odpowiedzialnej za emisję pieniądza w Generalnej Guberni), a także o zwrot zrabowanych aktywów i pasywów polskich banków państwowych i instytucji kredytowych. Wypadałoby również, aby Niemcy dokonali pełnej rehabilitacji zamordowanych działaczy przedwojennej mniejszości polskiej.
Przelana krew przodków domaga się odkupienia, ale ważna jest także przyszłość. Dlatego Niemców poproszono także o łaskawe uregulowanie statusu Polaków w Niemczech i przywrócenie im miana mniejszości narodowej. Warto wspomnieć, że Niemcy są w Polsce uznawani za mniejszość narodową, której przysługuje nawet prawo do posiadania swoich przedstawicieli w polskim parlamencie. Dlaczego Polacy nie mogą zatem w Niemczech liczyć na analogiczne traktowanie? Gdzie tu ekwiwalentność świadczeń, będąca fundamentem każdej zdrowej, nietoksycznej, sprawiedliwej i uczciwej relacji międzyludzkiej i międzynarodowej? I dlaczego jej brak był tolerowany przez polską stronę tak długo?
Co prawda nie wiadomo, czy nadal Polska nie będzie zmuszona tej farsy tolerować. Niemieckie MSZ już butnie oświadczyło, że „Sprawa reparacji wojennych jest z punktu widzenia rządu federalnego kwestią zamkniętą”.
Serio, Niemcy? Pretendujecie do roli swoistego przywódcy Europy, hegemona, autorytetu i wzoru do naśladowania, a nie widzicie żadnego problemu w tym, iż ciąży na Was nieopisanie wręcz gigantyczny dług do spłacenia wobec najbardziej zniszczonego Waszymi rękami państwa? Przecież to wstyd. Jak możecie oczekiwać, że będziecie w stanie właściwie sprawować tak pożądaną przez Was funkcję głowy Unii Europejskiej, jak nie umiecie się godnie zachować w tak podstawowej, a przy tym priorytetowej kwestii?
Oczywiście wizja utraty tak astronomicznej kwoty pieniędzy z pewnością nie należy do najprzyjemniejszych. Wszyscy jesteśmy w końcu tylko ludźmi, a pieniądz – jak wiadomo – to rzecz w życiu całkiem przydatna. Warto zastanowić się jednak, czy Wasz upór i ignorancja przypadkiem nie będą Was kosztować znacznie więcej. I to utraty czegoś nieprzeliczalnego na pieniądze, a mianowicie wiarygodności, reputacji i zaufania europejskich partnerów. O reparacjach usłyszał już cały świat. I chociaż bolesna prawda jest taka, że nigdy nie był on jakoś szczególnie wyczulony na los Polski, to świadomość toczącej się właśnie wojny na Ukrainie może tę perspektywę nieco zmienić. Uzmysłowić i przypomnieć europejskim przywódcom, jak wielkim złem jest wojna, jak tragiczne konsekwencje niesie i jak palącą potrzebą dla przyszłej pokojowej egzystencji zwaśnionych narodów jest zaspokojenie i wyrównanie wszelkich rachunków i krzywd.
Tymczasem Niemcy otwarcie deklarują, że nie chcą nawet słowa na temat reparacji słyszeć, bo dla nich sprawa jest zamknięta. Nie proponują nawet rozmów, negocjacji czy kompromisu. Nie i koniec. Jak ta niedojrzale manifestowana obojętność na pokłosie największej tragedii w historii ludzkości (IIWŚ) świadczy o naszym zachodnim sąsiedzie?
Nie istnieje niestety żaden międzynarodowy sąd czy organizacja, która władałaby mocą zmuszenia spadkobierców III Rzeszy do uregulowania swoich długów. Dlatego dalszy los tej walki zależy jedynie od dobrej woli obu stron. I chociaż mówi się, że czyny znaczą więcej niż słowa, to w tej batalii kluczowe okazałyby się chyba jednak słowa Niemców, zapraszające do otwartej debaty przy okrągłym stole. W tej sytuacji rozmowa stałaby się już konkretnym czynem, bez względu na jej wynik, gdyż usankcjonowałaby po prostu wagę i zasadność roszczeń polskiej strony. Przykre, że zwykła dyskusja przyjaznych i partnerskich (podobno) państw urasta do rangi już nawet nie czynu, ale cudu. Naprawdę, Niemcy, nie żądamy od Was cudów. Wystarczą czyny.
