Izrael: coraz głębsza polaryzacja

Antysemityzm wewnątrz Izraela?

Itzik Zarka, polityk izraelskiej partii Likud, został wyrzucony ze swojego stronnictwa po tym, jak wyraził zadowolenie ze śmierci 6 mln europejskich Żydów w Holokauście.

Hubert Kozieł
Żydzi aszkenazyjscy na ulicy w Jerozolimie. Foto: Adam Jones from Kelowna, BC, Canada, CC BY-SA 2.0, via Wikimedia Commons

Zarka reprezentuje społeczność Żydów sefardyjskich, czyli tych, którzy zamieszkiwali dawniej tereny Bliskiego Wschodu, Bałkanów i Półwyspu Iberyjskiego (mieliśmy też Sefardyjczyków w Zamościu, sprowadzonych tam przez kanclerza Jana Zamoyskiego). Sefardyjczycy przez pierwsze trzy dekady istnienia Izraela byli de facto obywatelami drugiej kategorii. Elity państwowe tworzone wszak były przez Aszkenazyjczyków, czyli Żydów pochodzących głównie z Europy Środkowej i Wschodniej. Aszkenazyjczycy często patrzyli na bardziej tradycyjnych, bliskowschodnich Sefardyjczyków z wyższością i dyskryminowali ich. Dochodziło nawet do takich skandalicznych praktyk jak kradzież sefardyjskich dzieci przez państwo. Jeśli oglądaliście izraelski serial „Dolina Łez” (poświęcony wojnie z października 1973 r.), to pewnie zauważyliście tam wątek sefardyjskich radykałów z lewicowej organizacji Czarne Pantery, która walczyła o prawa Sefardyjczyków. Poprawa losu tej społeczności nastąpiła dopiero pod koniec lat 70. wraz z objęciem władzy przez prawicowego premiera Menahema Begina. Choć Begin był Aszkenazyjczykiem z Polski, to w znakomity sposób zagospodarował sefardyjski elektorat dla swojej partii Herut (która później wyewoluowała w partię Likud). Obecnie Sefardyjczycy popierają w dużym stopniu Likud i premiera Netanjahu. „Kasta sądowa”, której wpływy chce ograniczyć rząd, składa się natomiast w ogromnym stopniu z Aszkenazyjczyków. Dlatego obecny konflikt o reformę wymiaru sprawiedliwości ma też charakter kulturowy.

Konflikt ten mocno spolaryzował społeczeństwo Izraela. Świadczy o tym choćby wspomniany incydent z Iztikiem Zarką. Podczas kłótni z opozycyjnymi demonstrantami wyraźnie puściły mu nerwy i wylała się z niego niechęć do Aszkenazyjczyków. – Aszkenazyjczycy, wy kurwy! Mam nadzieję, że spłoniecie w piekle! Jestem dumny z tego, że spłonęło sześć milionów i liczę na to, że spłonie też kolejne sześć milionów! – krzyczał Zarka. Tak szokującej wypowiedzi trudno byłoby się w Polsce spodziewać nawet po patostreamerze Wojciechu Olszańskim. Każdy, kto w Polsce czy innym kraju europejskim wypowiedziałby się w ten sposób, trafiłby do aresztu. Zarka jedynie wyleciał ze swojej partii. No cóż, trudno mu zarzucić antysemityzm. Sam bowiem jest Semitą i wyznawcą judaizmu. Faktem jest jednak, że nie widzi on w Aszkenazyjczykach części własnego narodu. Tego typu uprzedzenia są wciąż żywe. Czy mamy więc do czynienia z jednym narodem żydowskim, czy też z dwoma (lub więcej) narodami, które łączy jedynie religia, język, kuchnia i mglista biblijna przeszłość?


Przeczytaj też:

Czy w Izraelu jest jakieś życie?

Wielu turystów może potwierdzić, że Izrael to kraj ciekawy i pełen atrakcji. Jest też dosyć przyzwoitym miejscem do życia. Funkcjonuje on jednak w sposób, który doprowadza lewicowych liberałów do białej gorączki.

Ultraprawicowy dryf Izraela

Izrael jest jedyną demokracją na Bliskim Wschodzie z wolnymi wyborami i nieskrępowanymi mediami. Demonstrujący od 11 tygodni na ulicach mieszkańcy kraju obawiają się jednak, że reforma systemu prawnego podmyje państwo prawa. I mają rację.

Izrael na zakręcie

Z fali protestów w Izraelu docierają obrazy protestujących w czerwono-krwistych pelerynach i białych czepcach z kornie schyloną głową. To przywołanie archetypicznych bohaterek z telewizyjnego serialu Opowieść podręcznej (The Handmaid’s Tale), opartego na po...


Redaktor naczelny: Paweł Łepkowski | Edytor: Marta Narocka-Harasz  

Kontakt: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Stale współpracują: Zofia Brzezińska, Robert Cheda, Jacek Cieślak, Zuzanna Dąbrowska, Gaja Hajdarowicz, Grzegorz Hajdarowicz, Mariusz Janik, Krzysztof Kowalski, Hubert Kozieł, Marek Kutarba, Jakub „Gessler” Nowak, Tomasz Nowak, Joanna Matusik, Justyna Olszewska, Marcin Piasecki, Paweł Rochowicz.

©
Wróć na górę