Od 1 lipca 2022 r. cześć przedsiębiorców ponownie zyskała prawo do odliczenia części składki zdrowotnej. Dotyczy to jednak jedynie podatników opodatkowanych liniowym PIT (19%), kartą podatkową oraz tzw. ryczałtowców.
W przypadku podatników liniowego PIT nowe przepisy przewidują, że dochód do opodatkowania (czyli przychód pomniejszony już wcześniej o koszty uzyskania przychodów i składki ZUS) podatnik liniowego PIT będzie mógł pomniejszyć o zapłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone za siebie oraz osoby współpracujące w 2023 r. łącznie do wysokości nieprzekraczającej 10 200 zł rocznie (w roku 2022 było to 8700 zł rocznie). I tu uwaga: to jeden limit na wszystkie objęte odliczeniem osoby, a nie na każdą z nich odrębnie. Sam zaś limit zmienia się nie 1 stycznia 2023 roku, ale dopiero od 1 lutego, bo rok składkowy którego dotyczy nie pokrywa się z rokiem podatkowym. Z wyższego limitu odliczenia można zatem skorzystać dopiero przy opłacaniu do 20 marca 2023 r. składki za luty tego roku.
Warto pamiętać, że podatnik liniowego PIT może alternatywnie zamiast takie składki odliczyć, zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów. Nie jest natomiast możliwe równoczesne odliczenie i zaliczenie do kosztów tej samej składki.
Nie wolno też zapominać, że podstawą naliczania składki zdrowotnej jest co do zasady dochód po odliczeniu składek ZUS. Oznacza to, że bardziej korzystne finansowo jest nie odliczanie składki od dochodu, ale zaliczanie jej do kosztów uzyskania przychodów. W takiej sytuacji składka zaliczona do kosztów w granicach limitu obniża bowiem równocześnie podstawę obliczenia składki zdrowotnej. Jeśli przyjrzymy się jak działa to w praktyce, to okaże się że zysk nie jest może zbyt duży, ale jest. I tak np. podatnik z przychodem na poziomie 300 tys. zł rocznie o kosztach na poziomie 60 tys. zł, zaliczając składkę do kosztów uzyskania zamiast odliczać ją od dochodu, zyskuje niemal 500 zł. O tyle mniej odda państwu w stosunku do tego, co zapłaciłby mu, korzystając z odliczenia.
Odliczenie składki zdrowotnej w granicach pełnego limitu da podatnikom możliwość obniżenia w 2023 roku PIT o 1938 zł (w 2022 roku było to 1653 zł rocznie). Aby cały limit można było wykorzystać, roczne dochody podatnika po odliczeniu składek ZUS muszą wynosić nieco ponad 208 tys. zł (w 2022 r. było to 177 tys. zł).
Zmiana limitu odliczenia niewiele zmienia w sytuacji przedsiębiorców. Zysk z wyższego limitu to zaledwie 285 zł rocznie (o tyle wyższe jest odliczenie od tego, co było w roku 2022). Tymczasem w 2023 roku zryczałtowane składki ZUS opłacane przez przedsiębiorcę wzrosły w skali roku o ponad 2486 zł, co oznacza, że po uwzględnieniu „zysku” z odliczenia składki zdrowotnej, i tak ciężary fiskalne dla przedsiębiorcy na liniowym PIT wzrosły o blisko 2200 zł rocznie.
W przypadku drugiej grupy przedsiębiorców uprawnionej do odliczenia, czyli ryczałtowców, nadal możliwe jest odliczenie od przychodu połowy zapłaconej składki zdrowotnej, która, co warto pokreślić, dość mocno wzrosła.
