– Jestem wstrząśnięty morderstwem 27-letniej Anastazji. Sprawca musi ponieść surowe konsekwencje. Dlatego zwrócimy się do Grecji o wydanie podejrzanego, aby stanął przed polskim sądem i otrzymał najwyższy możliwy wymiar kary – zapowiedział premier, który jako zwolennik kary śmierci zapewne zdążył już w wyobraźni zwizualizować sobie egzekucję sprawcy. I o ile do pierwszej części jego wypowiedzi nie ma powodów przyczepiać się ani nad nią wyzłośliwiać – bo w ten sposób ocenia ten dramat każdy zdrowy, normalny człowiek, bez względu na swoje przekonania polityczne i stosunek do premiera – o tyle drugi jej fragment wskazuje już na kilka poważnych problemów. Największy z nich to taki, że chyba nasz prezes Rady Ministrów nie do końca orientuje się w niuansach obowiązujących Polskę umów międzynarodowych. A w tym konkretnym przypadku ich kształt czyni realizację obietnicy premiera po prostu awykonalną.
Po pierwsze więc: Polska i Grecja umowę o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, w tym w kwestiach dotyczących ekstradycji, zawarły w 1979 roku, jeszcze jako Polska Rzeczpospolita Ludowa oraz Republika Grecka. Pomimo że od tego momentu minęły 44 lata, a ustrój polityczno-prawny Polski uległ w tym czasie diametralnym zmianom, umowa nadal obowiązuje, zaś jej art. 33 wyszczególnia sytuacje, w których wniosek o ekstradycję nie może być uwzględniony. Znajdziemy tam m.in. następującą okoliczność: „Wniosku o wydanie nie uwzględnia się, jeżeli […] przestępstwo zostało popełnione na terytorium strony wezwanej”. Mateusz Morawiecki może więc do woli „wzywać” Grecję do wydania kryminalisty. Prawo jest w tym przypadku całkowicie po stronie Grecji, która powinna zdecydowanie odmówić spełnienia żądania polskiego rządu.
Czy to jest powód do zmartwienia? Abstrahując od popierania Morawieckiego czy też nie, wszyscy przecież chcielibyśmy, aby okrutnego zbrodniarza, który odebrał życie młodej dziewczynie, spotkała surowa i zasłużona kara. Jeżeli więc nam na tym zależy, to powinniśmy mocno trzymać kciuki za to, aby Polsce i Grecji nie udało się obejść przepisów i żeby bandyta stanął przed sądem w Grecji. Uzasadnienie słuszności takiego pomysłu znajdziemy… w danych Ministerstwa Sprawiedliwości, zebranych przez organ na potrzeby objaśnienia projektu zmian Kodeksu karnego: „W Polsce jedynie 4% zabójców otrzymuje karę dożywocia. W Grecji jest to aż 43%, w Anglii 34%, a w Niemczech 21%. Średnia europejska wynosi 12%”.
Jak więc wynika z przytoczonej statystyki, sprawca sądzony w Grecji może otrzymać znacznie surowszą karę niż przed polskim sądem. Co więcej – greckie sądy należą do najsurowszych w Europie, więc „wyrwanie” mordercy Anastazji spod ich jurysdykcji byłoby jednoznaczne z okazaniem mu łaski, na którą on w żadnej mierze nie zasługuje. Można by też wyrazić zdumienie faktem, iż wiadomości tych najwyraźniej nie posiada premier, skoro domagał się sprowadzenia sprawcy do Polski. Czyż nie powinien on lepiej orientować się w danych, które zgromadził i za których wiarygodność ręczy przecież jego własny rząd?
Na wyższe prawdopodobieństwo wymierzenia zbrodniarzowi adekwatnej kary w Grecji wskazują nie tylko statystyki MS, ale również konstrukcje polskich oraz greckich przepisów. W Polsce za zabójstwo połączone ze zgwałceniem grozi od 12 lat pozbawienia wolności aż po dożywocie. Natomiast grecki artykuł za ten sam czyn zabroniony wymierza dożywotnią karę pozbawienia wolności albo minimum 10 lat więzienia. Nie bez kozery grecki ustawodawca wymienia karę dożywotniego pozbawienia wolności w pierwszej kolejności, łagodniejszą alternatywę zostawiając na koniec przepisu. Dla greckich sędziów skazanie takiego sprawcy na dożywocie jest w pewnym sensie zupełnie naturalną koleją rzeczy i muszą zaistnieć naprawdę nadzwyczajne okoliczności łagodzące, aby delikwent otrzymał „tylko” 10 lat.
Wniosek nasuwa się więc praktycznie sam. Jeżeli chcemy, aby mordercę Polki spotkała rzeczywiście surowa, zasłużona kara, to nie „zabierajmy” go greckiemu wymiarowi sprawiedliwości w imię podbudowania ego polskich polityków chcących zademonstrować przed wyborami, jak bezkompromisowo walczą o sprawiedliwość dla rodaków oraz jak wielkie zagrożenie stanowią imigranci. W tej jakże bolesnej i tragicznej historii musimy mimo wszystko kierować się przede wszystkim przepisami prawnymi, rozsądkiem i logiką, a nie emocjami czy żądzą odwetu. A już kompromitująca nieznajomość prawa, jaką wykazał się przy tej okazji szef polskiego rządu, zaprowadzi nas tylko i wyłącznie prosto na manowce.
